English
Tại Mỹ, hệ thống các trường học bắt đầu từ mẫu giáo, lên tiểu học, trung học và giáo dục sau phổ thông (bao gồm: học nghề, cao đẳng, đại học và sau đại học). Du học sinh cần trang bị những kiến thức đầy đủ về du học nói chung và du học Mỹ nói riêng để có hành trang tốt cho hành trình trình du học. Đọc bài viết sau của Việt Nam Hiếu Học để có thêm thông tin lý thú.
1. Bậc phổ thông
Chương trình phổ thông Mỹ kéo dài 12 năm trong đó:
- Tiểu học– primary school, kéo dài từ 5-6 năm, tùy cách phân chia theo khu vực
- Trung học cơ sở– junior secondary school, kéo dài 4- 5 năm tùy cách phân chia trường của các khu vực
- Trung học phổ thông– senior secondary school, kéo dài 3 năm.
Hiện nay, chính phủ Mỹ giao quyền tự quản về giáo dục cho các bang, vì vậy, không có chương trình phổ thông chuẩn quốc gia. Bên cạnh đó, chương trình đào tạo và chất lượng đào tạo tại các bang khác nhau của Mỹ là khá đồng đều và các bang công nhận kết quả của nhau. Trong bậc học phổ thông, chương trình đào tạo, các môn học, phương pháp đào tại Mỹ tuy có khác Việt Nam, nhưng về cơ bản vẫn là đào tạo các kiến thức khoa học và xã hội cơ bản: toán, lý, hóa, văn học, sử, địa, khoa học…
Trong khi học phổ thông những năm cuối, học sinh có thể học chứng chỉ nghề nếu muốn. Cuối cấp học cuối cùng, học sinh thi lấy bằng tốt nghiệp phổ thông, tuy nhiên, rất nhiều trường không tổ chức thi tốt nghiệp hay cấp bằng mà chỉ cấp bảng điểm. Với những trường không cấp bằng cấp 3 mà học sinh muốn có bằng, học sinh có thể tự học và tham gia thi kì thi quốc gia (General Education Diploma) để có bằng.
2. Bậc cao đẳng
Các trường cao đẳng Mỹ đào tạo đa ngành, các chương trình nghề và cấp: chứng chỉ nghề (3-6-9 tháng), bằng cao đẳng (1-2 năm) hoặc bằng cao đẳng nâng cao (1- 2 năm) và bằng cao đẳng chuyển tiếp lên đại học (associate degree- 2 năm).
Có hai loại trường như sau:
- Community College – là các trường cao đẳng công lập do nhà nước tài trợ về tài chính, nên học phí thấp hơn (từ khoảng 5,000- 14,000 USD/ năm) và yêu cầu đầu vào thấp hơn so với các trường đại học (học lực trung bình). Nhiều trường cao đẳng cộng đồng Mỹ nhận các học sinh hết lớp 11 tại Việt Nam vào học.
- College– các trường cao đẳng tư thục, với mức học phí từ 1,000- 20,000 USD/ năm tùy trường và tùy chuyên ngành học của học sinh.
3. Bậc đại học.
Bậc đại học tại Mỹ đào tạo các chương trình cử nhân, thạc sỹ, tiến sỹ và bao gồm các trường đại học công lập, đại học tư thục, đại học liên kết với tôn giáo, đại học/ học viện kỹ thuật…
- Các trường đại học công lập. Các trường đại học công lập của tiểu bang do chính quyền tiểu bang quản lý, tài trợ về tài chính và được đánh giá – kiểm tra chất lượng bởi hiệp hội các trường đại học – cao đẳng trong khu vực. Mỗi tiểu bang thường có ít nhất là một trường đại học lớn (state university) và các trường đại học cỡ nhỏ (state college). Một số tên trường đại học của tiểu bang có mang chữ “State” (Tiểu bang), còn một số thì mang tên “college”.
- Các trường đại học tư thục. Thường do cá nhân và tổ chức riêng thành lập và điều hành, và cũng được kiểm tra chất lượng bởi hiệp hội các trường đại học – cao đẳng trong khu vực. Học phí các trường đại học tư thường cao hơn trường đại học công lập và đa số các trường có quy mô nhỏ hơn các trường công về khuôn viên lẫn quy mô đào tạo.
- Trường đại học liên kết với các tổ chức tôn giáo. Nhiều đại học Hoa Kỳ do các tổ chức tôn giáo thành lập. Tuy thế, mối liên hệ giữa trường đại học và tổ chức tôn giáo có thể rất linh động hoặc thậm chí lỏng lẻo và đào tạo không chỉ sinh viên theo 1 tôn giáo cụ thể mà là từ tất cả các tôn giáo, quốc gia, dân tộc…. Các trường này đào tạo tương tự như các trường đại học khác.
- Các trường đại học kỹ thuật/ học viện kỹ thuật (“Institute of technology” hay “technical institute”): là một loại trường đào tạo các chương trình có độ dài ít nhất là bốn năm về khoa học và công nghệ và cấp bằng cử nhân. Một số trường có các chương trình sau đại học, một số trường khác có những khóa học ngắn hơn. Đặc điểm chung của chương trình đào tạo tại đây là mang tính thực hành cao, vì vậy, sinh viên tốt nghiệp có được các kỹ năng cần có cho thị trường lao động.
Thông tin quan trọng về giáo dục đại học tại Mỹ:
- Chọn chuyên ngành học. Trong trường đại học đào tạo chương trình 4 năm, năm đầu đại học gọi là “freshman” và năm 2 được gọi là sophomore”. Trong 2 năm này, sinh viên học các kiến thức đại cương, còn 2 năm sau sinh viên học chuyên ngành mình lựa chọn. Vì vậy DHS không cần quá lo lắng về chuyên ngành học sâu tại Mỹ, tuy nhiên cần lưu ý để xác định chuyên ngành học từ cuối năm học thứ 2.
- Xin học. Năm học tại Mỹ tương tự Việt Nam, khai giảng vào tháng 9 và kết thúc vào tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau, tuy nhiên, hồ sơ xin du học Mỹ cần được nộp sớm, vì hạn chót nộp hồ sơ vào học thẳng tại các trường thường là cuối tháng 1 hoặc tháng 2 hàng năm cho kì nhập học tháng 9 cùng năm.
- Chuyển tiếp và chuyển trường. Các trường đai học tại Mỹ đào tạo theo tín chỉ, nên sinh viên dễ dàng chuyển tiếp, hoặc chuyển trường. Tuy nhiên, sinh viên nên chọn học ổn định tại 1 trường nào đó để tiện lợi cho việc học tập, bố trí sinh hoạt và các vấn đề liên quan. Sinh viên đang học tại các trường đại học Việt Nam cũng có thể chuyển tiếp sang các trường đại học Mỹ, tuy nhiên, số môn học được miễn giảm thường không nhiều do chương trình đào tạo tại Việt Nam có đến 1/3 số môn không liên quan đến chuyên môn.
VIỆT NAM HIẾU HỌC
