English
Câu hỏi đặt ra là sinh viên phải bắt đầu từ đâu để có thể trở thành Y tá trong tương lai?
Theo Dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ trong năm 2019, nhu cầu về Y tá chuyên nghiệp (RN – Registered Nurse) dự kiến sẽ tiếp tục tăng nhanh. Họ làm đa dạng các đầu việc: từ chăm sóc trực tiếp cho bệnh nhân, hỗ trợ bác sĩ trong các thủ tục y tế, hướng dẫn và thực hiện các chiến dịch giáo dục sức khỏe cộng đồng. RN cũng có thể vận hành thiết bị theo dõi y tế và quản lý thuốc. RNs có thể tập trung vào một chuyên ngành y tế, chẳng hạn như lão khoa, nhi khoa, sơ sinh, phẫu thuật hoặc cấp cứu. Dự kiến từ nay đến năm 2029, mỗi năm tại Mỹ sẽ cần thêm khoảng 176.000 y tá để giải quyết nhu cầu của xã hội.
“Đối với những người có chứng chỉ điều dưỡng hoặc bằng cao đẳng, việc họ trở lại trường học và hoàn thành bằng cử nhân hoặc bằng thạc sĩ sẽ tăng triển vọng nghề nghiệp, trở thành điều dưỡng làm các công việc chuyên môn cao hoặc quản lý chăm sóc sức khỏe. Sự đầu tư vào giáo dục và nâng cấp bằng đi đôi với mức thù lao họ được trả, lên tới khoảng hơn 40% so với những y tá chỉ hoàn thành bằng dạy nghề hay chứng chỉ thông thường”, theo Payscale.
Các bước để trở thành một y tá chuyên nghiệp (RN – Registered Nurse)
- Tốt nghiệp chương trình điều dưỡng được công nhận
Để trở thành một RN, sinh viên phải tốt nghiệp và có bằng cao đẳng (associate degree) hoặc cử nhân (bachelor’s degree). Các chương trình phổ biến:
- Bằng cao đẳng: mất khoảng 2 năm hoặc ngắn hơn nếu học nhanh
- Chương trình cử nhân: mất khoảng 4 năm
- Chương trình liên kết: khoảng 2 năm
- Chương trình cử nhân đối với những sinh viên đã tốt nghiệp cử nhân (không phải ngành điều dưỡng): 2 năm
Bắt đầu với bằng cử nhân sẽ mang lại triển vọng nghề nghiệp tốt hơn: như làm các công việc văn phòng, điều dưỡng chuyên môn, giảng dạy, tư vấn, và nghiên cứu. Bởi vì lĩnh vực điều dưỡng ngày càng trở nên cạnh tranh, nhiều nhà tuyển dụng hiện nay chỉ tuyển dụng những y tá có bằng cử nhân trở lên.
Nội dung giảng dạy trong chương trình cử nhân điều dưỡng. Các nội dung này cũng được dạy gần như đầy đủ ở bằng cao đẳng 2 năm, tuy nhiên bằng 4 năm cử nhân đem tới sự am hiểu, kiến thức và kĩ năng sâu hơn.
- Anatomy and Physiology
- Biochemistry
- Statistics
- Chemistry
- Health care law and ethics
- Health Care policy
- Microbiology
- Nutrition
- Patient care
- Chemistry
- Psychology
- Nursing Research
- Introduction to Professional Nursing
- Vượt qua kì thi lấy chứng chỉ hành nghề NCLEX-RN
NCLEX là bài thi trên máy tính bao gồm 119 câu hỏi và phải hoàn thành trong 6 tiếng. Những sinh viên thi không đậu kì thi này lần đầu sẽ phải chờ ít nhất 45 ngày mới được đăng kí thi lại. Số điểm đậu kì thi là 70-75%
- Lấy chứng chỉ hành nghề
Mỗi bang và vùng lãnh thổ của Mỹ đều yêu cầu các RN phải có chứng chỉ hành nghề riêng của mỗi bang. Vì vậy sinh viên cần phải liên hệ hội đồng điều dưỡng của tiểu bang nơi mình sẽ làm việc để kiểm tra xem có yêu cầu thêm bước bổ sung nào nữa không. Hoàn tất lấy chứng chỉ hành nghề, họ có thể bắt đầu làm việc như những registered nurse.
- Học bổ sung các chứng chỉ chuyên môn, nâng cấp bằng
Muốn hành nghề nâng cao và chuyên môn hóa kiến thức, sẽ cần có bằng thạc sĩ. Bằng thạc sĩ sẽ giúp sinh viên tốt nghiệp có thể nộp đơn trong vai trò như các chuyên gia về điều dưỡng được chứng nhận, y tá gây mê, y tá và nữ hộ sinh. Một số người có thể chọn tiếp tục theo đuổi chương trình đào tạo tiến sĩ. Các chương trình DNP hoặc Tiến sĩ đang thu hút những người có tham vọng trở thành nhà nghiên cứu khoa học hoặc giáo sư đại học về khoa học điều dưỡng. Ngoài ra, RN cũng có thể theo đuổi thêm các chứng nhận chuyên môn trong các lĩnh vực như chăm sóc đặc biệt, tình trạng y tế khẩn cấp hoặc quản lý điều dưỡng.
Các lĩnh vực chuyên sâu (concentration) đối với RN
- Critical Care: làm việc với các bệnh nhân mắc các bệnh lý nghiêm trọng, bệnh đe dọa tính mạng, các vấn đề sức khỏe nghiêm tọng
- Midwifery: nữ hộ sinh, làm việc các vấn đề về sản khoa.
- Research: yêu thích làm việc với con số và thống kê, phát triển và nghiên cứu các cải tiến cho ngành y tế và chăm sóc sức khỏe
- Anesthesia: gây mê
- Informatics: làm việc với máy tính và con người để quản trị cơ sở dữ liệu khám chữa bệnh và lưu giữ hồ sơ y tế
Ngoài điều kiện cần là vượt qua kì thi lấy chứng chỉ hành nghề NCLEX-RN, trung tâm chứng nhận điều dưỡng Hoa Kì cũng liệt kê dưới đây một số chứng chỉ cần thiết cho RN trong sự nghiệp làm nghề:
- International Board-Certified Lactation Consultant
- Acute Care Nurse Practitioner
- Gerontological Nursing
- Pediatric Nursing
- Ambulatory Care Nursing
- Neonatal Pediatric Transport
- Cardiac-Vascular Nursing
- Public Health Nursing, Advance
- Nurse Executive
Phụ thuộc vào tổ chức cấp bằng, một số bằng chỉ có thời gian hiệu lực nhất định và cần phải gia hạn sau vài năm.
Các công việc liên quan điều dưỡng, yêu cầu bằng cấp và mức lương
Cùng tham khảo một số chức danh công việc điều dưỡng phổ biến, yêu cầu bằng cấp và mức lương hiện nay
- Chứng chỉ phụ tá (Certified Nurse Assistant, viết tắt CNA)
- Phạm vi hành nghề: Làm việc trực tiếp dưới sự giám sát của Registered Nurse (RN) hoặc LPN/LVN. CNA thường làm hộ lý trong bệnh viện. Công việc chủ yếu là phục vụ người bệnh (tắm rửa, ăn uống, vận chuyển,vệ sinh cá nhân, v.v…); giúp điều dưỡng kiểm tra dấu hiệu sinh tồn của những bệnh nhân trong tình trạng ổn định; vệ sinh phòng của bệnh nhân; bổ sung hoặc cung cấp những dụng cụ cần thiết cho bệnh nhân và điều dưỡng; và thu gom và quản lí chất thải.
- Chương trình học: Từ 105- 130 giờ (học lý thuyết ở lớp và thực tập ở cơ sở/bệnh viện). Trung bình khoảng từ 3- 6 tháng.
- Mức lương trung bình: $10-$15/giờ hoặc $29,580/1 năm
- Lisenced Practice Nurse/Lisenced Vocational Nurse, viết tắt LPN/LVN. Phải thi đỗ chứng chỉ hành nghề NCLEX-PN sau khi hoàn thành chương trình học.
- Phạm vi hành nghề: bao gồm các công việc của CNA và các công việc như: phát thuốc uống đường miệng cho bệnh nhân, kiểm tra phản ứng của bệnh nhân với thuốc (dị ứng), chăm sóc vết thương và thay băng, vệ sinh ống thông khí quản, giúp điều dưỡng củng cố kiến thức của bệnh nhân về bệnh và cách chăm sóc sức khoẻ. Một số tiểu bang của Mỹ cho phép LPN/LVN truyền một số loại thuốc cho bệnh nhân bằng đường tĩnh mạch.
- Chương trình học: thường là khoảng 12 tháng (Full-time student).
- Mức lương trung bình: $15-$25/giờ hoặc $47,050/1 năm
- Bằng cao đẳng y tá/điều dưỡng 2 năm (phải thi đỗ NCLEX sau khi hoàn thành chương trình học để lấy chứng chỉ hành nghề, viết tắt ADN-RN)
- Vai trò, công việc tất cả công việc kể trên và thực hiện kiểm tra sức khoẻ (physical exam), và lấy lịch sử bệnh, sàng lọc bệnh nhân đối với bệnh nhân vừa nhập viện; Tư vấn và giáo dục cách phòng và chữa bệnh, phát thuốc/truyền thuốc cho bệnh nhân (đường miệng, hô hấp, hậu môn, cơ, và thông qua tĩnh mạch), truyền máu, kiểm tra và hiểu được các thông tin của bệnh nhân (số liệu thu từ các mẫu xét nghiệm và dấu hiệu sinh tồn, v.v…), viết kế hoạch chăm sóc bệnh nhân (care plan), giám sát CNA, LPN/LVN, phối hợp với các ngành khác để chăm sóc bệnh nhân (bác sĩ, những nhà trị liệu, nhân viên xã hội, v.v…), tham gia vào công tác nghiên cứu để nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.
- Chương trình học: 2-3 năm tùy trường bao gồm. Bắt buộc 1 năm đại cương, sau đó là học chuyên môn. Chương trình học cũng gần giống như bằng cử nhân nhưng ngắn hơn và chỉ tập trung vào các môn chuyên ngành.
- Mức lương trung bình: $27.43/giờ hoặc $75,510/năm.
- Bằng y tá/điều dưỡng 4 năm – cử nhân điều dưỡng (phải vượt qua kì thi NCLEX sau khi hoàn thành chương trình học để lấy chứng chỉ hành nghề, viết tắt BSN-RN)
- Vai trò, công việc: y như bằng 2 năm cộng thêm các việc làm liên quan đến môn y tá cộng đồng: Kiểm tra các xu hướng y tế để phát triển các chương trình tầm ngắn và dài nhằm thúc đẩy sức khoẻ trên toàn quốc, cung cấp giáo dục và dịch vụ hỗ trợ người khỏe mạnh và cộng đồng, cung cấp xét nghiệm sàng lọc để phát hiện và chữa trị kịp thời các bệnh truyền nhiễm, quan sát các dịch bệnh, hợp tác với chính quyền các kế hoạch sơ cứu và sơ tán khi có thiên tai hoặc khủng bố. Ngành này cho phép bạn làm việc ở các văn phòng chính phủ, các sở y tế quận và thành phố và liên bang, và tại các trường học.
- Chương trình học: 1 năm đại cương và 3 năm chuyên môn (hoặc 2 năm đại cương và 2 năm chuyên môn). Sau khi học xong các môn đại cương, học sinh phải thi TEAS để nộp đơn xin vào trường y tá (cùng với điểm GPA). Sau khi được nhận vào chương trình học, học sinh sẽ bắt đầu vừa học lý thuyết (các môn chuyên ngành và các môn hỗ trợ cho môn chuyên ngành) vừa được thực tập ở một số cơ sở/bệnh viện khác nhau.
- Trong đa số các chương trình học, mỗi học kì học sinh sẽ được thực tập ở một lĩnh vực khác nhau với thời gian thực tập khoảng 90 giờ/1 cơ sở. Ví dụ, học kì đầu tiên trong chương trình y tá bạn sẽ được đi thực tập ở viện dưỡng lão (Nursing home) hoặc là ở trung tâm vật lí trị liệu (Rehabilitation hospital). Học kì tiếp theo bạn có thể sẽ được thực tập ở khoa Medical-Surgical (chăm sóc bệnh nhân với nhiều bệnh mãn tính hoặc hậu phẫu, v.v…). Sau đó sẽ là khoa tâm thần, khoa nhi, khoa sản, và khoa chăm sóc đặc biệt.
- Sự khác nhau giữa bằng 2 năm và bằng cử nhân là bằng cử nhân có thêm 1 chuyên môn nữa là môn y tá cộng đồng (Community and Public Health Nursing).
- Mức lương trung bình: $29.29/giờ hoặc $62,311/năm.
- Bằng thạc sĩ điều dưỡng (yêu cầu phải có bằng 2 năm (associate) hoặc bằng cử nhân 4 năm (bachelor). *Từ đây bạn có thể chọn 1 trong 4 chuyên môn mà bạn thích và trở thành Advanced Practice Registered Nurse* HOẶC bạn có thể chọn học Nursing Education (ra làm giáo viên dạy điều dưỡng sinh), hoặc Nursing Leaderhip and Managment (ra làm quản lí, CEO, v..v.. ở các cơ sở chăm sóc sức khoẻ và bệnh viện).
- Vai trò, công việc:tuỳ vào chuyên môn:
- Clinical Nurse Specialist (chuyên viên y tá lâm sàng) hay Nurse Instructor– Chủ yếu là các công việc liên quan đến tham vấn, giáo dục, nghiên cứu, và quản lí, lương trung bình $81,350/1 năm
- Nurse Practitioner (tạm dịch là bác sĩ y tá) – Có thể kê thuốc, chuẩn đoán, và điều trị các bệnh nhẹ và thương tích thông thường, Mức lương trung bình $110,030/1 năm hoặc $52.90/ giờ. Top 10% có thể kiếm tới $150,320
- Certified Nurse Anesthetist (tạm dịch là y tá gây mê có chứng nhận) – Gây mê bệnh nhân (coi sóc bệnh nhân trong thời gian phẫu thuật và sau phẫu thuật). Đây là ngành nghề được trả lương cao nhất, với mức lương trung bình là $174,790, hay $84.03/1 giờ. Mức lương thường trong khoảng $116,820 (thấp) tới $208,000 (cao)
- Certified Nurse Midwife (tạm dịch là hộ sinh có chứng nhận) – Chăm sóc sản khoa và phụ khoa và đỡ đẻ cho sản phụ sinh thường (với sức khoẻ tốt), lương của ngành nghề này trung bình là $106,910/1 năm hoặc $51.40/1 giờ
- Chương trình học: 15-24 tháng (full-time, tuỳ vào bạn có bằng ADN hay BSN), sau chương trình học sẽ phải thi lấy chứng chỉ tuỳ vào chuyên môn.
- Mức lương: trung bình từ $80,000/năm trở lên. Có thể lên tới $100,000/năm hoặc hơn tùy vào nơi làm việc
- Vai trò, công việc:tuỳ vào chuyên môn:
- Bằng tiến sĩ điều dưỡng (Doctor of Nursing Practice, viết tắt DNP)
- Vai trò, công việc: tất cả các công việc kể trên, thêm chức năng quản lý các y tá và nhân viên khác; vai trò lãnh đạo trong việc chăm sóc bệnh nhân; xây dựng chính sách và thủ tục; đóng góp vào nghiên cứu; giáo dục bệnh nhân và cộng đồng về các vấn đề chăm sóc sức khoẻ.
- Chương trình học: khoảng 2- 3 năm
- Mức lương trung bình: $97,000/năm và hơn nữa.
Bắt đầu theo đuổi ngành điều dưỡng với bằng cử nhân. Dưới đây là ví dụ mô phỏng của quá trình đăng kí bằng cử nhân điều dưỡng (BSN) tại Mỹ:
Thường thì sinh viên sẽ không vào thẳng được chương trình BSN mà sẽ trải qua chương trình Pre-Nursing trước. Vì chương trình Nursing rất đặc thù và mang tính tuyển chọn cao, không phải 100% sinh viên hoàn thành chương trình PreNursing cũng được nhận vào chương trình BSN, nên sinh viên theo đuổi chương trình này đều được sắp xếp riêng một Nursing Advisor để đảm bảo tư vấn chuyển tiếp và thành công khi theo đuổi ngành học này.
Sau khi được nhận vào học sinh của trường, ngành học là pre-nursing, sinh viên sẽ học từ 1 tới 1.5 năm chương trình Pre-nursing(khoảng 33 tín chỉ) để đạt các môn prerequisite và trải qua kì thi TEAS(Test of Essential Academic Skills) trước khi được chấp nhận để hoàn tất BSN.
Các môn được học trong chương trình Pre-Nursing sẽ bao gồm: Giải phẫu học, hóa căn bản, tâm lý học, vi sinh vật học, học về dinh dưỡng, xã hội học, học cách diễn văn/thuyết trình, học viết luận, học viết nghiên cứu.
Sau khi hoàn thành TEAS với số điểm đạt, tối thiểu khoảng 70% và vượt qua năm Pre-Nursing với GPA theo yêu cầu từng trường, bổ sung các giấy khám sức khỏe và chích ngừa…cạnh tranh để vào chương trình Nursing program rất gắt gao, dựa trên điểm GPA của chương trình Pre-Nursing và điểm TEAS càng cao thì tỉ lệ được nhận càng khả quan.
Những lưu ý:
- Những sinh viên đăng kí học pre-nursing của trường này nhưng muốn chuyển sang học Nursing Program của trường khác vẫn được xét như những transfer student (học sinh chuyển tiếp), tuy nhiên GPA và TEAS vẫn là những yếu tố quyết định bạn có được nhận vào Nursing Program hay không.
- Thông thường sinh viên học chương trình pre-nursing sẽ bị quy định tối thiểu số môn đều phải đạt điểm C trở lên là điều kiện cần để nộp vào Nursing Program. Một số môn chỉ thỏa mãn trong một khung thời gian quy định, sẽ không còn giá trị khi vượt qua số năm quy định nên việc tham khảo và tư vấn riêng của các Nursing Advisor là vô cùng quan trọng để đạt được thành công cuối cùng.
Cùng tham khảo một số lựa chọn học ngành điều dưỡng tại Mỹ
* học phí cập nhật cho năm học 2021-2022
- Trường đại học Sam Houston State University – Huntsville, Texas
Chương trình Pre-Nursing – Nursing Program: 1.5 năm – 2.5 năm
Học phí: $9,322 (12 tín chỉ/1 kì)
- Trường Indiana Purdue – Fort Wayne
Chương trình Pre-Nursing – Nursing Program: 1 năm – 3 năm
Hoc phí: $10,684.50 (12-18 tín chỉ/1 kì)
- Trường đại học University of Tulsa
Chương trình Nursing Program: 4 năm
Học phí: $42,950/1 năm
- Trường University of Alabama at Birmingham
Bachelor of Science in Nursing
Học phí:18,090 (12-18 tín chỉ/1 kì)
